Pare gaa a poɔ yɛlɛ

Pare gaa a gane poɔ yɛlɛ

fcafotodigital/E+ via Getty Images

Noba Naŋ Ba Ɔɔrɔ Dunni Nɛne Kyɛbee A Derɛ Bonzaa Naŋ Yire Dunni Eŋɛŋ A Tonɔ Neŋ Toma​—Wala Ka A Baabole Yeli Kyaare A Yɛlɛ Ŋa?

Noba Naŋ Ba Ɔɔrɔ Dunni Nɛne Kyɛbee A Derɛ Bonzaa Naŋ Yire Dunni Eŋɛŋ A Tonɔ Neŋ Toma​—Wala Ka A Baabole Yeli Kyaare A Yɛlɛ Ŋa?

 A yi a donɛɛ lombori zaa, noba yaga moɔrɛɛ ba moɔbo zaa ka ba ta dire bee a derɛ boma naŋ yire dunni eŋɛŋ a tonɔ neŋ toma.

  •   “Ka neɛŋ ba boɔrɔ ka o di kyɛbee a de bonzaa naŋ yire dunni eŋɛŋ a tonɔ neŋ toma, o soba maŋ moɔrɛɛ o moɔbo zaa, lɛ zaa oŋ na toɔ̃, a ta wa erɛ yelzaa naŋ na vɛŋ ka o e duŋo nimikuonii. O soba maŋ lɛ moɔrɔŋ ka o ta de dunni toŋ neŋ toma naŋ ba seŋ neŋ, kyɛbee a ko dunni a de a nɛne maale bondirii, kyɛbee a de a kɔɔloŋ maale bonsuurii, kyɛbee yelyuo kaŋa.”​—The Vegan Society.

 Noba mine naŋ nɔŋ dunni zuŋ, ba ba maŋ boɔrɔ ka ba erɛ dunni nimikuonii. Kyɛ lɛ yoŋ naane, noba mine yɛŋ, a saluoni yɛlɛ, laafeeloŋ yɛlɛ, ane ba puoruu yɛlɛ zuŋ baŋ maŋ zagre ka ba erɛ dunni yɛlɛ naŋ ba seŋ neŋ.

  •   “Yelmeŋɛ la, noba mine bebeŋ a ba maŋ dire boma mine. Kyɛ noba naŋ ba ɔɔrɔ dunni nɛne, kyɛbee a dire boma naŋ yire dunni eŋɛŋ maŋ teɛreŋ ka gbɛre na baŋ de na wulee yɛlɛ ba naŋ sagedi, yɛlɛ naŋ wulo ba gyog-soŋ, ane sori baŋ na toɔ̃ tu a leɛre a donɛɛ poɔ yɛlɛ.”​—Britannica Academic.

 Ka nobaŋ ba ɔɔrɔ dunni nɛne, kyɛbee a zagre ka ba di bonzaa naŋ yire dunni eŋɛŋ, lɛŋ na baŋ vɛŋ ka yelwonii naŋ be a teŋsare zuŋ maale bee? Wala ka a Baabole yeli kyaare a yɛlɛ ŋa?

Bo teɛroŋ ka Neɛ naŋ maale te na taa kyaare nensaaleba ane dunni?

 A Baabole vɛŋɛɛŋ teŋ baŋ ka Jehoova Naaŋmen a naŋ e Neɛ naŋ maale te na nimitɔɔreŋ, nensaaleba eɛ tegroŋ gaŋ dunni. O ko la nensaaleba kpeɛ̃o dunni zuŋ. (Munpiilee 1:27, 28) A yi wagre naŋ gɛrɛ poɔŋ na, Naaŋmen da ko la nensaaleba sori ka ba maŋ ko dunni a de maale neŋ bondirii. (Munpiilee 9:3) Kyɛ, Jehoova ba tere sori ka te erɛ dunni nimikuonii.​—Yeng Yelibie 12:10.

 A Baabole wuleeŋ ka, a be la te kaŋa zaa zieŋ ka te de gbɛre ka te na ɔɔ la dunni nɛne bee te koŋ ɔɔ a nɛne. b Gbɛre zaa teŋ de, lɛ ba wuli ka te eɛ nemmenne yaga zaa Naaŋmen nimitɔɔreŋ. (1 Korinti 8:8) Neɛzaa ba taa sori ka o yeli yelfaa kyaare bon na neɛ kaŋa naŋ kaa iri ka o di.​—Urom 14:3.

Yɛlɛ naŋ na toɔ̃ soŋ te ka te taa nendaare kaŋa naŋ soma

 A Baabole vɛŋɛɛŋ teŋ baŋ ka, yɛlɛ zaa te naŋ kaa iri ka te e te zemmo poɔŋ, kyɛ a koŋ baŋ iri yelwonii na zaa naŋ be a donɛɛ poɔŋ na bare. Politics yɛlɛ, yelbawoŋtaa naŋ be nensaaleba laŋ zemmo poɔŋ, ane libi-yɛlɛ la vɛŋ ka yelwonii be a donɛɛ poɔŋ lɛ. Neɛzaa kyebe a na baŋ sɛgre a yɛlɛ ama. A Baabole yeleeŋ ka:

 Neɛ naŋ maale te na na iree te yelwonii zaa bare. A Baabole de la yelmannee mine wuli yɛlɛ na Naaŋmen naŋ na e.

  •   “N da nyɛɛ sazu paalaa ane teŋgaŋ-paalaa; a sazu koroo ane a teŋgaŋ-koroo na da tɔle wa gaaɛ la, a mane da ba lɛ bebe.”​—Yel-iriwulaa 21:1.

 Naaŋmen na wa iree nensaaleba gɔmenantere ŋa zaa bare, kyɛbee “a sazu koroo” na, a kyɛ de “sazu paalaa” wa leɛre o voɔreŋ. A gɔmenante ŋa la o sazu Naaloŋ na. O Naaloŋ na na iree “a teŋgaŋ-koroo” na. A teŋgaŋ-koroo are ko la neŋfaare. Naaŋmen Naaloŋ na na diree naaŋ a kaara a “teŋgaŋ-paalaa.” Bana la noba naŋ e siri ka ba sigri ba menne eŋ Naaŋmen kpeɛ̃o puliŋ na.

 Naaŋmen Naaloŋ na yoŋ puliŋ teŋ na baŋ nyɛ zeŋ laafeɛ meŋɛmeŋɛ, kyɛ ka te ne dunni meŋ laŋ zeŋ laafeɛ, ka a saluoni meŋ yɛlɛ kyɛnɛ velaa zaa.​—Aizeeya 11:6-9.

a Naaŋmen yuori meŋɛ la Jehoova.​—Yieme 83:18.

b A Baabole ko teŋ bege ka te “ta dire zĩi.” (Toma 15:28, 29) Lɛ wuleeŋ ka a ba seŋ ka te nyu zĩĩ, kyɛbee a ɔɔ nɛne ba naŋ ba iri a zĩĩ bare velaa; a ba seŋ ka te di bondirii zaa ba naŋ de zĩĩ maale neŋ.