PANGUNANG TOPIKO | SAKIT
Proteksiyoni ang Imong Kaugalingon Batok sa Sakit
DAGHANG karaang siyudad protektado ug tag-as kaayong mga paril. Kon maguba sa kaaway bisag gamayng bahin lang sa paril, ang tibuok siyudad mameligro. Ang imong lawas sama nianang pinarilang siyudad. Ang pagpalig-on sa imong pangdepensa makatabang nimo sa pagsukol sa sakit. Tagda ang lima ka hinungdan nga makahatag nimog sakit ug kon unsaon sa pagpalig-on sa imong pangdepensa.
1 TUBIG
ANG RISGO: Ang makadaot nga mga organismo mahimong makasulod sa imong lawas pinaagig hugawng tubig.
ANG IMONG PANGDEPENSA: Ang kinamaayohang pangdepensa mao ang pagtino nga dili mahugawan ang imong suplay sa tubig. Kon nahibalo ka nga hugaw ang tubig o nagduhaduha kon kini hinlo ba, pangitag paagi aron kini mahinlo. * Ipondo ang tubig nga imnonon sa sudlanang dunay taklob ug paggamit ug hinlong pangkabo o butangi kinig ipisanan. Ayaw gyod ituslob ang imong kamot diha sa hinlong tubig. Kon posible, puyo sa komunidad nga dunay tarong nga mga kasilyas aron dili mahugawan ang lokal nga tinubdan sa tubig.
2 PAGKAON
ANG RISGO: Ang imong pagkaon basin dunay makadaot nga mga organismo.
ANG IMONG PANGDEPENSA: Ang kontaminado nga pagkaon tingali limpiyo tan-awon ug sustansiyado. Busa batasana ang paghugas sa tanang prutas ug utanon. Paneguroa nga ang mga gamit sa kosina, ang kosina, ug ang imong kamot limpiyo dihang mag-andam ug magdalit ug pagkaon. Ang ubang pagkaon kinahanglang lutoon nga may igong kainit sa pagpatay sa makadaot nga mga mikrobyo. Pagbantay sa pagkaon nga lain nag kolor, baho, ug lami kay kini ilhanan nga daghan na kinig kagaw o mikrobyo. Isulod dayon sa repridyeretor ang sobrang pagkaon. Ayaw pag-andam ug pagkaon para sa uban kon nagsakit ka. *
3 INSEKTO
ANG RISGO: Ang ubang insekto makahatag ug sakit tungod sa makadaot nga mga organismo nga nagpuyo sa lawas niini.
ANG IMONG PANGDEPENSA: Ayaw paggawas sa balay panahon nga daghan ang mga insekto nga nagdalag sakit o pagsul-ob ug sinina nga makaprotektar nimo, sama sa sinina nga tag-as ug bukton ug karsones. Paggamit ug moskitero nga gibutangan ug hilo para sa insekto, ug panghaplas ug insect repellent. Idespatsar ang wala kinahanglanang mga sudlanan nga mapondohag tubig nga kapangitlogan sa lamok. *
4 HAYOP
ANG RISGO: Ang mga mikrobyo nga nagpuyo sulod sa hayop makadaot nimo. Kon mapaakan ka o makamrasan sa hayop, makatamak o makahikap sa hugaw niini, mahimong magsakit ka.
ANG IMONG PANGDEPENSA: Ang uban dili magpasulod ug mga binuhi diha sa balay aron mamenosan ang ilang pagduol-duol sa hayop o ang pagduol-duol sa hayop kanila. Panghunaw ug maayo human makahikap ug hayop, ug ayaw pagduol sa ihalas nga hayop. Kon mapaakan ka o makamrasan, hugasig maayo ang samad ug pagpakonsultag doktor. *
5 TAWO
ANG RISGO: Ang ubang kagaw makasulod sa lawas kon mapiskan ka sa pag-ubo o paghatsing sa uban. Kini mapasa usab pinaagig pagdapatay sa panit, sama sa paghalog o paglamano. Ang gigming nga mga organismo gikan sa ubang tawo basin namilit diha sa mga kaptanan sa pultahan, pasamano, telepono, remote control, o screen ug keyboard sa computer.
ANG IMONG PANGDEPENSA: Ayaw ipagamit ang personal nga mga butang, sama sa labaha, sepilyo, o tualya. Pagbantay sa laway, sip-on, o ubang pluwido sa lawas sa hayop o tawo, lakip ang dugo ug mga produkto nga gikan sa dugo. Ug importante gayod nga batasanon ang paghunaw ug maayo. Lagmit kini ang kinamaayohang paagi sa pagsugpo sa pagkaylap sa sakit.
Kon posible, ayawg gawas sa balay kon nagsakit ka. Ang U.S. Centers for Disease Control and Prevention nagsugyot nga pag-ubo o paghatsing diha sa tisyu o sa imong bukton, ayaw sa imong kamot.
Ang karaang panultihon nag-ingon: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon.” (Proverbio 22:3) Pagkatinuod nianang mga pulonga niining atong kalibotan nga daghag posibleng makamatayng mga sakit! Busa pagkuhag mga impormasyon pinaagi sa pagpangutana sa lokal nga mga health center, ug proteksiyoni ang imong kaugalingon pinaagi sa pagbatasan sa kahinlo sa lawas. Palig-ona ang imong pangdepensa, ug menosi ang risgo nga masakit!
^ par. 6 Ang World Health Organization nagsugyot ug daghang paagi sa paghinlo sa tubig, sama sa pagbutang ug klorin, pagpatay sa kagaw pinaagig init sa adlaw, pagsala, ug pagpabukal.
^ par. 9 Alang sa dugang impormasyon bahin sa luwas nga pagkaon, tan-awa ang Hunyo 2012 nga gula sa Pagmata! panid 3-9.
^ par. 12 Para sa mga paagi sa pagsugpo sa malarya, tan-awa ang Hulyo 2015 nga gula sa Pagmata! panid 14-15.
^ par. 15 Ang kinamrasan o pinaakan sa lala nga hayop kinahanglang ipatan-aw dayon ug doktor.
Basin Ganahan Pod Ka
UBANG TOPIKO
Paspas nga Pagdaghan sa Virus—Kon Unsay Imong Mahimo
Unsay imong himoon aron mapanalipdan ka sa pisikal, emosyonal, ug espirituwal dihang maapektohan ka sa paspas nga pagdaghan sa virus?
UBANG TOPIKO
Pito ka Sekreto Alang sa Luwas ug Makapahimsog nga Pagkaon
Ang kinabuhi usa ka regalo, ug atong ikapakita nga ato ning gipabilhan pinaagi sa pag-atiman sa atong panglawas ug nianang sa atong pamilya. Sayra kon sa unsang paagi mahimo nimo kana.
KOMON NGA MGA PANGUTANA
Supak ba ang mga Saksi ni Jehova sa Pagpabakuna?
Duha ka prinsipyo sa Bibliya nga makatabang nato sa paghimog personal nga mga desisyon bahin sa pagpabakuna.
TUBAG SA MGA PANGUTANA BAHIN SA BIBLIYA
Unsay Giingon sa Bibliya Bahin sa mga Pandemic?
Ang pipila nangangkon nga gigamit sa Diyos ang mga pandemic ug ang ubang sakit aron silotan ang mga tawo karon. Pero, wala suportahi sa Bibliya ang maong pangangkon.
IMPORTANTENG GITUDLO SA BIBLIYA
Nganong Gitugotan sa Diyos ang Pag-antos?
Daghan ang nangutana kon nganong ang kalibotan punog pagdumot ug pag-antos. Naa sa Bibliya ang makapatagbaw ug makapahupay nga tubag.
BAHIN KANAMO
Hangyo nga Magpaduaw
Pakighisgot bahin sa usa ka topic sa Bibliya, o pagkat-og dugang bahin sa mga Saksi ni Jehova.
