ANG tanom naggamit ug komplikadong proseso nga gitawag ug photosynthesis sa pagkuha ug enerhiya gikan sa sidlak sa adlaw sa paghimog pagkaon. Ang pagpanukiduki diha sa pipila ka matang sa tanom nagpakita nga duna pa silay laing ginahimo—ilang kuwentahon ang gikusgon sa ilang paghilis sa pagkaon sa tibuok gabii.

Hunahunaa: Sa maadlaw, ang carbon dioxide sa atmospera himoon sa tanom ingong starch ug sugar. Sa magabii, kaonon sa daghang matang sa tanom ang maong starch nga ilang napondo sa tibuok adlaw, busa ang tanom dili magutman ug makapadayon sa pagpanalingsing o pagpamunga, apil na sa pagtubo. Dugang pa, ilang kaonon ang napondo nga starch sa hustong gikusgon—dili sobra ka kusog o sobra ka hinay—busa mga 95 porsiyento niini ang ilang makonsumo hangtod sa pagkakadlawon, sa dihang magsugod na usab sila sa paghimog starch.

Kini nga diskoberiya gibase sa mga eksperimento sa usa ka tanom nga lakip sa pamilya sa mustasa nga gitawag ug Arabidopsis thaliana. Nakaplagan sa mga tigdukiduki nga bahinbahinon ug maayo niini nga tanom ang iyang napondong pagkaon base sa gitas-on sa gabii, bisag 8, 12, o 16 pa ka oras una pa magkaadlawon. Kini daw nagpakita nga anam-anamon pagkaon sa tanom ang starch base sa gitas-on sa oras nga nabilin, sa ingon iyang masukod ang gidaghanon sa pagkaon nga iyang kaonon.

Giunsa pagkahibalo sa tanom kon unsa ka daghan ang ilang mapondo nga starch? Giunsa nila pagsukod sa oras? Ug unsa may ilang pamaagi sa pagkuwenta? Nagkinahanglan pa kini ug dugang panukiduki sa pagtubag niining pangutanaha.

Unsay imong hunahuna? Ang abilidad ba sa tanom sa pagkuwenta mitungha pinaagig ebolusyon? O kini ba gidisenyo?