BÔTE B’ÉZIÑ BA JÔ NA, TEKÉ’É. Dokita éziñ a nga ve’e môt a tôñe melebe ya Kalate Zambe a ñye’ele a belane kalate ya mbu 1920 na, a ye’ele bongô be sikôlô bé chimie. Môt a nji semé Kalate Zambe a ne sili wo na: Ye ô ne belane kalate a mbe a liti’i avale be mbe be bela’ane minnôm beordinateur asu na, ô yeme belane ba ba kui melu ma? Nalé a liti na, asu abui bôt, Kalate Zambe a keya abo si.

Nde, mfi ôvé môt a ne bi éyoñ a tôñe nnôme kalate ôte a too ke na, émo é maneya tyendé, a mam me nto mimfefé? A too fe na, den menjeñe mefoé me nto teke alañé, a ma ve abui meleb asu ényiñe ya melu ma. E Télé, beyeme mam a betili bekalate ba ngôné ñyemane wop. Menda ma kuane bekalate me bili bekalate be bili meleb asu bone be mame ya ényiñ, a nalé a so me abui moné mbu ôse.

Nde ñhe, abim abui mefoé bi mbili éyoñe ji, éyoñ ébiene wo yi me, jé bi aye ke beta jeñe Kalate Zambe été​—kalate a tilibaneya den a nto bebé mimbu 2 000? Ye bôte be nji semé Kalate Zambe be nji bele éyoñe ba jô na, e tôñe melebe ya Kalate Zambe a ne ane wo belane nnôma kalate chimie nge ma ya nnôma ordinateur? Momo, ôsimesan ôte ô nji bo mvo’é. Ñyemane mam wo ji’a tyendé, ve ye miñyiane mi mona môte fe mia tyendé? Bôte ba ke ôsu a jeñ a mezene mese na be yem amu jé ba nyiñ, na be nyiñe mvo’é a meva’a été, na menda me bôte map me tabe nlatan a na, be bi mbamba bemvôé.

Ja’a a nto nnôm, Kalate Zambe a jalé miñyiane mite a mi mivok. A liti fe na a so be Nté wongan. A ve bia melebe bone be mam bese ya ényiñ, a volô fe bia na bi bo nkômesane ya dañe minjuk. (2 Timothée 3:16, 17) Jame da dañ e ne na, melebe mé me ne mfi éyoñ ése​—me vo’o ke abo si môs éziñ! Kalate Zambe émien a jô na: “Mejô me Zambe me ne vevee.”​—Behébreu 4:12.

Ye mame Kalate Zambe a ye’ele me ne totyi? Ye a keya abo si, nge na ye nnye a ne kalate a dañe mfi​—kalate a ve ényiñ? Nkume mmombô a bete nyi, a ye volô bia na bi bi biyalane ya minsili mite. A ne nyi ôsu ya ba ba ye bi ve nlô ajô wua ataté atata’a, akekui memane.