Ifyo Imikalile ya Bena Kristu ba Kubalilapo Yali

Ukuya ku Mpela ya Pano Isonde

“Ubushiku bwakonkelepo aile na Barnaba ku Derbe. Kabili ilyo babilile imbila nsuma kuli ulya musumba no kulenga abantu abengi ukuba abasambi, babweleele ku Lustra na ku Ikonia na ku Antioke.”—IMILIMO 14:20, 21.

AKAMWELA ka lucelo kapuupilisha umulendo. Nangula nanaka afwala indyato ishapwa. Atendeka no kuipekanya pa kuti akonkanyepo ulwendo lwa kwenda akasuba konse.

Cilya fye akasuba katula alungama mu musebo wa lukungu uwaba ku mbali ye bala lya myangashi, aingila mu mpanga ya fimuti fya miolife, no kupita pa lupili ulwa sululuka. Mu nshila, aleya alekumanya abalendo na bambi pamo nga abalimi abaleya ku mabala yabo, abamakwebo abali ne nama ishisendele ifipe ifingi nga nshi, na bantu abaleya ku Yerusalemu mu kupepa. Uyu umulendo na banankwe balelanda no uuli onse bakumanya. Cinshi balecitila ifi? Balefwaya ukufikilisha umulimo Yesu abapeele uwa kuba inte shakwe “ku mpela ya pano isonde.”—Imilimo 1:8.

Uyu mulendo kuti aba mutumwa Paulo nelyo Barnaba nelyo uuli onse pali balya bamishonari bakosa aba mu nshita ya batumwa. (Imilimo 14:19-26; 15:22) Aba bantu baali abakosa kabili abaipeelesha nga nshi. Ubulendo bwalyafishe shilya nshiku. Ilyo umutumwa Paulo alelondolola amafya alekwata pali  bemba, alembele ati: “Imiku itatu ubwato naalimo bwalibundile, umuku umo nali pali bemba.” Na ku mulundu kwine ubulendo bwali ubwayafya. Paulo atile imiku iingi aleponena mu “masanso pa mimana” kabili na lintu ale-enda mu nshila alesanswa “ku fipondo.”—2 Abena Korinti 11:25-27.

Elenganyeni ifyo cali no kuba ukwendela pamo na aba bamishonari. Bushe makilomita yanga mwali no kwenda mu bushiku bumo? Finnshi mwali no kusenda, kabili ni kwi mwali no kulaala ilyo muli pa bulendo?

Ku Mulundu Muli ilya myaka, abena Roma balipangile imisebo iyasuntikenye imisumba iikalamba. Balibikileko amano ukupanga iyi misebo ica kuti bapangile imisebo iyakosa. Imisebo iingi yali amamita 4.5 mu bufumo, yapangilwe na mabwe yapaapaatala, kabili ku mbali bali-icingilileko amabwe, kabili mu mbali mwine umu baleya baleimikamo ifimabwe apo balelemba amakilomita. Muli iyi misebo, e mo bamishonari pamo nga Paulo bale-enda nalimo amakilomita 32 ubushiku bumo.

Lelo mu Palestine mwena, imisebo iingi yali iya lukungu kabili iyabipa, iishacingililwa kabili iyaimbauka. Umulendo kuti akumanya ifiswango fya mu mpanga nelyo ifipondo; kabili kuti asanga no musebo naucilikwa.

Finshi umulendo alesenda? Fimo ifyo alesenda ni nkonto ya kuicingililako (1), ubusanshi bwa kupomba (2), akamufuko ka ndalama (3), indyato na shimbi (4), icola ca fya kulya (5), ifya kufwala fya kucinja (6), imbeketi ya mukupo iya kutapilamo amenshi mu cishima (7), umwakulonga amenshi (8), ne cola cikalamba ica mukupo ica kusendelamo fyonse ifipe (9).

Aba bamishonari balishibe ukuti nangu cafye shani bali no kukumanya bashimakwebo abaletwala amakwebo yabo pa mamaliketi yalekanalekana. Bashimakwebo bacetekele mu mpunda ishalebasendela ifipe. Takwali inama iyalepita muli ilya misebo ya mu mpili kabili iya mabwe nga filya impunda shalepita. Cashimikwa ukuti impunda iyakosa kuti yaenda amakilomita 80 ubushiku bumo uku ninshi naisenda ne fipe ifingi. Ifikocikala fya ng’ombe fyena tafyale-enda bwangu, fyale-enda fye amakilomita 8 ukufika ku 20. Lelo ing’ombe kwena shalesenda ifipe ifyafina nga nshi kabili e shalebomba bwino ukusendelapo ifipe pa ntamfu iipi. Umulendo kuti akumanya ibumba lya ngamila nelyo ilya mpunda  ninshi ishi inama nashisenda ifipe ukufuma ku fyalo fyalekanalekana. Kuti akumanya kabalwe uulebutukisha apali no wa kutwala amakalata ne fipope fya mfumu ku mabumba ya bantu ababa ukutali.

Nga bwaila, abalendo balelaala mu mbali ya musebo mu nkambi sha kupanga fye mu lubilo. Bamo baleikala mu miputule umushali nangu fimo iyali mu mbali ya cibumba ca mu lubansa. Ishi ncende shalamba isho balelaalamo tashalebacingilila bwino bwino ku mfula nelyo ku mpepo nangu ku bapuupu. Limo limo, bamishonari napamo baleikala kuli balupwa nelyo kuli bakapepa banabo.—Imilimo 17:7; Abena Roma 12:13.

Pali Babemba Amato ayanono yalesanda ifipe na bantu lwa ku lulamba lwa babemba na pali Bemba wa Galili. (Yohane 6:1, 2, 16, 17, 22-24) Amato ayengi ayakalamba yale-enda pali bemba wa Mediterranean, ukusenda ifipe no kufitwala ku fyabu fyalekanalekana. Aya amato yaleleta ifya kulya ku bena Roma no kusenda abalashi ba buteko kabili yalebomba nga inshila ya kumfwaninamo ku bali mu fyabu fyalekanalekana.

Abaleoba amato tabakwete fimashini fya kubatungulwilako, akasuba balebomfya ifishibilo ifyo bengamona e lyo ubushiku baletungululwa ne ntanda. Kanshi, inshita kushaleba sana amasanso ni mu mweshi wa May ukufika pa kati ka September ilyo umwela ushalepuupa sana. Lelo kwena amato yena yalebunda sana.—Imilimo 27:39-44; 2 Abena Korinti 11:25.

Nangu ca kutila abantu balesalapo ukwenda pali bemba, te kutila ni co imyendele pali bemba yali bwino ukucila ku mulundu. Na kuba, amato ayalesanda ifipe e yalesenda na bantu. Lelo abantu tabalebabikako na mano muli aya mato. Abalendo ba mu mato baleikala no kulaala pa lwalala fye te mulandu ni mu mpepo, mu lusuba, nelyo mu mainsa. Incende iisuma iya mu bwato e mo balebika ifipe fya makwebo. Abalenina muli aya mato baleisendela ifya kulya. Balebapeelako fye amenshi. Inshita shimo, icimwela calepuupa sana pali bemba. Abantu bamo balelwala no kulwala pa mulandu wa mfula ya cimwela no kululunkana kwa bemba ukwalesenda ilingi line inshiku ishingi.

Te mulandu na mafya ya kwenda ku mulundu na pali ba bemba, aba bamishonari pamo nga Paulo balyangufyenye ukusalanganya “imbila nsuma . . . iya bufuma” mu fyalo fyonse ifyo baishibe pali ilya nshita. (Mateo 24:14) Pa numa fye ya myaka 30 ukutula apo Yesu aebele abasambi bakwe ukulashimikila pali ena, Paulo alembele ukuti imbila nsuma yali naishimikilwa “ku cibumbwa conse ica mwi samba lya muulu.”—Abena Kolose 1:23.