Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

NDƐ TRE ABLAƆN NIN NƝƆN

Ɔ jrannin kekle sa’m be ɲrun

Ɔ jrannin kekle sa’m be ɲrun

1, 2. ?Kɛ Zezi klé like Kapɛrnaɔmu lɔ’n, ngue yɛ Piɛli lafili su ɔ? ?Yɛ i bo’n guali sɛ?

PIƐLI nian Zezi i ndɛ tiefuɛ’m be ɲrun siin. Be o Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’n nun Kapɛrnaɔmu lɔ. Klɔ sɔ’n su lɔ yɛ Piɛli tran ɔn. Ɔ ti jue trafuɛ Galile fɛtɛ m’ɔ o lɔ’n i nglo lika’n i nun lɔ. I janvuɛ mun nin i osufuɛ mun, ɔ nin be nga ɔ nin be di junman’n be nun sunman be tran lɔ wie. Piɛli lafili su kɛ i klɔfuɛ’m bé wún i wlɛ wie kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n niɔn, naan ɔ́ yó bé fɛ́ kɛ Zezi m’ɔ ti like klefuɛ’m be kwlaa be nun dan’n, ɔ kle be Ɲanmiɛn i Sielɛ’n i su like. Sanngɛ w’a yoman sɔ.

2 Be nun kpanngban be wa yacili Zezi i ndɛ’n i tielɛ. Ndɛ nga Zezi su kan’n ɔ yoman be fɛ, i ti be ijɔli be konvia bo. Ng’ɔ bo Piɛli i wla dan’n, yɛle like nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun wie’m be yoli’n. Yɛle kɛ i ndɛ’n w’a yoman be fɛ kun. Ɔ maan be fali ya yɛ be nun wie’m be plannin. Be waan Zezi i ndɛ’n ti kekle. Kɛ mɔ be kunndɛman kɛ bé tíe i ndɛ’n ekun’n ti’n, be fiteli yɛ b’a sumɛn i su kun.​—An kanngan Zan 6:60, 66 nun.

3. ?Ngue yɛ blɛ kpanngban nun’n, Piɛli i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ukɛli i naan w’a kwla yo ɔ?

3 Blɛ sɔ’n yoli kekle mannin Piɛli nin i wiengu akoto mun. Ndɛ nga Zezi kɛnnin i cɛn sɔ nun’n, Piɛli w’a wunmɛn i wlɛ kpa. Atrɛkpa ɔ wunnin like nga ti yɛ sɛ b’a buman Zezi i ndɛ sɔ’n i sin’n, ɔ kwla lo sran’m be ngasi’n. ?Ngue yɛ Piɛli yó ɔ? Sa nga be kwla sa Piɛli i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nian’n, nán be nun klikli’n annzɛ be nun kasiɛn’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. Maan e nian wafa nga Piɛli i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ukɛli i naan w’a jran sa sɔ’m be ɲrun kekle’n naan w’a kpɔnzɔman’n.

W’a kpɔciman Zezi kɛ be wie mun sa

4, 5. ?Sa benin mun yɛ Zezi yoli be mɔ be boli be nga be lafili i su’n be nuan ɔn?

4 Wafa nga Zezi yoli ninnge wie mun’n, ɔ nin ndɛ wie mun m’ɔ kannin be’n, be boli Piɛli i nuan. Blɛ sunman nun’n, i Min’n w’a yoman sa mun yɛ w’a kanman ndɛ mun kɛ sran’m be kunndɛli kɛ ɔ yo’n sa. Cɛn ng’ɔ sinnin lɛ’n nun’n, Zezi yili atrɛ mannin sran kɔe akpiakpi kpanngban be aliɛ. I sɔ’n ti’n, be kunndɛli kɛ bé síe i famiɛn. Sanngɛ ɔ jasoli be wun lɛ ɔli. I sɔ’n boli sran kpanngban be nuan. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be fu alie’n nun be ɔ Kapɛrnaɔmu. Kɛ bé kɔ́ nzue’n su kɔnguɛ’n, Zezi yoli abonuan sa kun ekun. Yɛle kɛ aunmuan kekle kpa kun su kpɛ Galile fɛtɛ’n su, yɛ nzue’n kejeman aɔwi, sanngɛ Zezi nantili su. Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nun’n, i sɔ m’ɔ yoli’n kleli Piɛli i ajalɛ cinnjin kpa kun.

5 Nglɛmun bé nían ɔn, sran kpanngban kpa sɔ mun yɛ be o yɛ. Kannzu be fali alie suli be su. Nanwlɛ, nán Ɲanmiɛn i ndɛ’n m’ɔ lo be’n ti yɛ be ba ɔ, sanngɛ be kunndɛ kɛ Zezi yi atrɛ man be aliɛ ekun. Be ayeliɛ tɛ sɔ’n ti’n, Zezi ijɔli be. (Zan 6:25-27) Ɔ nin be kokoli yalɛ lele juli Kapɛrnaɔmu, Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’n nun lɔ. Ɔ kannin ndɛ nanwlɛ kun lɔ. Ndɛ sɔ’n boli be nuan yɛ ɔ yoli kekle mannin be ekun.

6. ?Sunnzun ase benin yɛ Zezi fali ɔ? ?Yɛ i sunnzun ase sɔ’n yoli i ndɛ tiefuɛ’m be sɛ?

6 Zezi kunndɛman kɛ sran’m be su i su aliɛ ti. Sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ i mɔ Ɲanmiɛn sunmɛnnin i kɛ ɔ w’a kpɔ sran’m be ti’n naan be ɲan anannganman nguan’n, be lafi i su naan be kaci i sɔnnzɔnfuɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ fɛli i wun sunnzunnin mani’n nga Moizi i blɛ su’n, ɔ fin ɲanmiɛn su lɔ guali asiɛ’n su’n. Kɛ be nun wie’m be seli i kɛ i ndɛ’n ti kekle naan be kwlá faman su’n, ɔ fali sunnzun ase klanman kpa kun. Ɔ seli be kɛ ɔ fata kɛ be di i nnɛn’n yɛ be nɔn i mmoja’n naan b’a ɲan nguan. Kɛ be tili i sɔ’n, ya nga be fɛli i siɛn’n, be kanman. Be nun wie’m be seli kɛ: “Ndɛ nga ti kekle. ?Wan yɛ ɔ kwla fa su-ɔ?” Zezi bɔbɔ i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun kpanngban be waan be sumɛn i su kun. *​—Zan 6:48-60, 66.

7, 8. (a) ?Zezi i junman’n i su like benin yɛ Piɛli wunmɛn i wlɛ ɔ? (b) ?Kɛ Zezi usɛli i akoto mun be kosan’n, wafa sɛ yɛ Piɛli tɛli su ɔ?

7 ?Ngue yɛ Piɛli yó ɔ? Atrɛkpa Zezi i ndɛ’n sanngannin i kusu i akunndan’n wie. Ɔ wunmɛn i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ Zezi wu naan Ɲanmiɛn i klun sa’n w’a kpɛn su. ?Piɛli kunndɛli kɛ ɔ́ kpɔ́ci Zezi kɛ i sɔnnzɔnfuɛ mɔ be akunndan’n kacikaci’n sa? Cɛcɛ. Piɛli liɛ’n, like cinnjin kun ti’n, ɔ timan kɛ be sa. ?Ngue yɛle like sɔ’n?

8 Zezi kpɛli i ɲin i akoto’m be wun lɔ naan w’a se kɛ: “Amun li, an kɔ-man wie?” (Zan 6:67) I akoto 12 mun yɛ ɔ kannin ndɛ’n mannin be ɔ, sanngɛ Piɛli yɛ ɔ tɛli i su ɔ. Kɛ Piɛli yo sɔ titi ɔ, afin kɔlɛ’n i yɛ ɔ ti be nun kpɛnngbɛn’n niɔn. I kwlaa yoli o, i nuan’n bli tra be kwlaa kpan. Titi’n, ɔ jranjranman ngboko naan w’a kɛn i klun ndɛ. Yɛ cɛn sɔ’n nun’n, ɔ kannin ndɛ ng’ɔ o i klun’n seli kɛ: “Wan sin yɛ é kɔ́-ɔ? Ɔ ndɛ’n yɛ maan e nyan anannganman nguan-an.”​—Zan 6:68.

9. ?Wafa sɛ yɛ Piɛli nin Zezi be nantilɛ’n nun’n, Piɛli kleli kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ ɔ?

9 ?Piɛli i ndɛ sɔ’n wluwluman amun wun? I Zezi sulafilɛ’n ukɛli i maan ɔ yili nzuɛn cinnjin kpa kun nglo, yɛle kɛ ɔ yoli nanwlɛfuɛ. Piɛli wun i wlɛ weiin kɛ Zezi kunngba cɛ yɛ ɔ ti defuɛ nga Zoova mannin sran mun’n niɔn, naan uflɛ fi nunman lɛ. Asa ekun’n, ɔ wun i wlɛ kɛ Zezi i nuan ndɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn i Sielɛ’n i su like nga ɔ kle’n yɛ ɔ de sran mun ɔn. Piɛli si kɛ, sɛ i li bɔbɔ ɔ wunman ninnge wie’m be wlɛ’n, sɛ ɔ kunndɛ kɛ i wun yo Ɲanmiɛn i fɛ’n naan ɔ́ ɲán anannganman nguan’n, ɔ leman kɔwlɛ uflɛ fi.

Kannzɛ e wunman Zezi i ndɛ’m be wlɛ’n, annzɛ be timan e liɛ’n su bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e fa be su nanwlɛ su.

10. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo nanwlɛfuɛ kɛ Piɛli sa andɛ ɔ?

10 ?Yɛ amun li? ?Akunndan kunngba’n yɛ amun bu ɔ? Andɛ’n, sran kpanngban be waan be klo Zezi, sanngɛ be nin i be nantiman nanwlɛ su. Sɛ e waan e nin Zezi é nánti nanwlɛ su sakpa’n, ɔ fata kɛ e bu Zezi i ndɛ mun kɛ Piɛli fa buli be’n sa. Sɛ bɔbɔ e wunman ndɛ sɔ’m be wlɛ’n annzɛ be timan e liɛ’n su’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e si be naan e wun be bo naan y’a nanti be su blɛ kwlaa nun. Saan sɛ e yo nanwlɛfuɛ’n yɛ é kwlá láfi su kɛ é ɲán anannganman nguan nga Zezi kunndɛ kɛ e ɲɛn i’n niɔn.​—An kanngan Jue Mun 97:10 nun.

Kannzɛ Zezi tuli i fɔ’n, sanngɛ w’a kpɔcimɛn i

11. ?Nin yɛ Zezi su fɛ i sɔnnzɔnfuɛ mun kɔ́ ɔ? (An nian ndɛ ng’ɔ o ja ngua lɔ’n nun wie.)

11 I sin’n, Zezi nin i akoto mun nin i sɔnnzɔnfuɛ wie’m be tuli ajalɛ be ɔli Kapɛrnaɔmu klɔ’n i nglo lɔ lika liɛ’n nun lɔ mmuammua kpa. Asiɛ nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mɛ́n i nvle’n, Ɛrmɔn Oka’n m’ɔ ti i nglo lɔ lika’n i awɛ’n, blɛ wie nun’n kɛ be wo Galile fɛtɛ’n su lɔ’n, be wun laglasi m’ɔ o i ti’n su lɔ’n. Zezi nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be su kɔ klɔ nga be o Sezare Filipu asa’n su lɔ’n be su. Bé kɔ́’n, nn bé mántan Ɛrmɔn Oka’n i wun koko. * Kɛ be o lika nglonglo klanman sɔ nun lɔ’n, be ɲin kwla ta asiɛ nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mɛ́n i nvle’n i ja ngua lɔ lika’n. Lika sɔ’n nun lɔ’n, Zezi usɛli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kosan cinnjin kpa kun.

12, 13. (a) ?Ngue ti yɛ Zezi kunndɛli kɛ ɔ́ sí wafa nga sran’m be bu i’n niɔn? (b) ?Ndɛ benin yɛ Piɛli kan kleli Zezi m’ɔ kle kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su kpa ɔ?

12 Ɔ usali be kɛ: “?Sran’m be waan, wan yɛlɛ min?” Kɔlɛ Piɛli niannin Zezi ɲrun siin, kpɛkun ɔ wunnin ekun kɛ Zezi ti klun ufuefuɛ, ɔ nin ngwlɛlɛfuɛ dan. Zezi kunndɛ kɛ ɔ́ sí wafa nga sran’m be bu ndɛ ng’ɔ kan’n, ɔ nin ninnge nga ɔ yo be’n. Ndɛ nga sran’m be kan’n, yɛ i sɔnnzɔnfuɛ be kan kleli i ɔ. Sanngɛ ng’ɔ ti Zezi i cinnjin’n, yɛle wafa nga i sɔnnzɔnfuɛ mun mɔ be mɛntɛn i koko’n be bɔbɔ be bu i’n. Ɔ maan ɔ usali be kɛ: “?Amun kusu amun waan wan yɛlɛ min?”​—Lik 9:18-20.

13 Piɛli tɛli i su ndɛndɛ kpa ekun. Ndɛ ng’ɔ o be nun kpanngban be klun lɔ’n, i liɛ’n ɔ kɛnnin i weiin fiteli. Ɔ seli kɛ: “A ti Nyanmiɛn i Krist.” Kɔlɛ Zezi niannin Piɛli, kpɛkun ɔ srili puɛɛ ɔ kejeli i ti’n kleli i kɛ i ndɛ’n ti su, naan w’a yo i mo kpa. Ɔ kpɛnnin Piɛli i wla kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili ndɛ nanwlɛ cinnjin sɔ’n i nglo kleli be nga be lafi Ɲanmiɛn su kpa’n mun ɔn, naan nán sran yɛ ɔ yili i nglo ɔ. Nanwlɛ ndɛ’m be nun dan kpa kun mɔ Zoova nin a yimɛn i nglo le’n, Piɛli kwla wunnin i wlɛ. Yɛle sran nga ɔ́ yó Mɛsi’n annzɛ Klist mɔ be kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ́ bá’n.​—An kanngan Matie 16:16, 17 nun.

14. ?Junman cinnjin benin mun yɛ Zezi mannin Piɛli ɔ?

14 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin’n be nun’n, Klist yɛ be flɛli i yɛbuɛ nga sua kplanfuɛ’m bé yí i blo’n niɔn. (Jue. 118:22; Lik 20:17) Zezi jrannin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ sɔ’m be su ɔ yili i nglo kɛ Zoova wá táka asɔnun kun yɛbuɛ sɔ’n su. Yɛbuɛ sɔ’n yɛ Piɛli seli kɛ ɔ ti Klist’n niɔn. Kpɛkun ɔ mannin Piɛli junman dan wie mun asɔnun sɔ’n nun. Zezi w’a faman Piɛli w’a siemɛn i akoto onga’m be su kpɛn kɛ sran wie’m be buli i sa, sanngɛ junman yɛ ɔ mɛnnin i ɔ. Ɔ fali ‘Ɲanmiɛn i lika ng’ɔ sie’n, i lakle’n’ mɛnnin i. (Mat. 16:18,19) Sɛ é kwlá sé’n, Piɛli yɛ ɔ́ tíke Ɲanmiɛn Sielɛ’n i anuan’n naan sran akpasua nsan b’a kwla wlu lika sɔ’n nun lɔ ɔ. Akpasua klikli’n yɛle Zuifu mun. I nɲɔn su’n yɛle Samalifuɛ mun. Yɛ i nsan su’n yɛle be nga be timan Zuifu’n.

15. ?Ngue ti yɛ Piɛli ijɔli Zezi ɔ? ?Ɔ seli Zezi sɛ?

15 Sanngɛ be ɲrun lɔ’n, Zezi wa seli kɛ sran nga be fa like kpanngban be wlɛ i sa nun’n, bé sé i kɛ i kusu fa kpanngban kpa bla wie. I kunngba’n yɛle Piɛli liɛ’n. (Lik 12:48) Zezi w’a yaciman Mɛsi’n i su ndɛ nanwlɛ cinnjin kpa’m be nglo yilɛ. I nun kun yɛle ɲrɛnnɛn nga ɔ cɛ kaan sa’n i bɔbɔ wá wún i’n, ɔ nin kunlɛ nga bé wá kún i’n Zerizalɛmu lɔ’n. Zezi i ndɛ sɔ’m be boli Piɛli i wla. I sɔ’n ti’n, Piɛli flɛli i aamiɛn naan w’a ijɔ i. Ɔ seli i kɛ: “N kpla e! Nannan, nán maan Nyanmiɛn di su maan sa nga tɔ wɔ su.”​—Mat. 16:21, 22.

16. ?Wafa sɛ yɛ Zezi tuli Piɛli i fɔ ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Zezi i ndɛ sɔ’n man e kwlaa e afɔtuɛ kpa ɔ?

16 Nanwlɛ, Piɛli buli i kɛ ɔ su yo Zezi i ye. I sɔ’n ti’n, wafa nga Zezi wá tɛ́ i su’n, ɔ́ bó i nuan. Zezi kaci i sin sili Piɛli. Ɔ niannin i sɔnnzɔnfuɛ onga mun mɔ be bu Piɛli i akunndan kunngba sɔ’n wie’n. Ɔ seli kɛ: “Satan fa jao min wun lɛ, a su saci min ti nun, afin wɔ akunndan’n ti-man Nyanmiɛn liɛ, sran liɛ-ɔ.” (Mat. 16:23; Mar. 8:32, 33) Zezi i ndɛ sɔ’n man e kwlaa e afɔtuɛ kpa, afin ɔ cɛman naan y’a kpalo Ɲanmiɛn i akunndan’n naan y’a fa klɔ sran liɛ’n. Sɛ bɔbɔ e kunndɛ kɛ é úka sran’n, sa nga y’a sunnzunman’n kwla ju. Yɛle kɛ ndɛ nga e kan’n kwla su sran’n i bo naan w’a yo Satan i klun sa. ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ Piɛli sɔli fɔ mɔ Zezi tuli i’n nun ɔn?

17. ?Kɛ Zezi seli Piɛli kɛ ‘fa jao min wun lɛ’n,’ i bo’n yɛle benin?

17 Piɛli si kpa kɛ Zezi w’a seman kɛ ɔ ti mmusu’m be si Satan jrɛiin. I kpa bɔbɔ’n, nán ndɛ kunngba nga Zezi kan kleli Piɛli’n yɛ ɔ kan kleli Satan ɔn. Satan liɛ’n Zezi seli i kɛ: “Jaso lɛ!” Sanngɛ Piɛli liɛ’n, ɔ seli i kɛ: “Fa jao min wun lɛ.” (Mat. 4:10) Nán kɛ i akoto sɔ’n timan kpa naan ɔ su fuɛn i ti ɔ. Ɔ si kɛ Piɛli ti sran kpa. Sanngɛ fɔ ngbɛn yɛ Zezi su tu i ɔ, afin akunndan ng’ɔ buli’n, ɔ timan su. Nanwlɛ, ɔ fataman kɛ Piɛli tɛnndɛn i Min’n i ɲrun saci i ti’n nun. Sanngɛ ɔ fata kɛ ɔ jrɛn i sin ukɛ i.

Saan é kán e wun ase é sɔ́ fɔ nga be tu e’n nun kpa, yɛ e nin Zezi Klist nin i Si Ɲanmiɛn Zoova, e afiɛn’n kwlá mántan kpa ɔ.

18. ?Wafa sɛ yɛ Piɛli kleli kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla fɛ i ajalɛ’n su ɔ?

18 ?Piɛli sili akplowa? ?Ɔ fali Zezi i wun ya? ? Ɔ mlɛnnin i ɲrun’n? Ɔ si’ɛ! Ɔ kɛnnin i wun ase sɔli afɔtuɛ’n nun. Ɔ maan ɔ kleli lɛ ekun kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ. Sran kwlaa ng’ɔ su Klist su’n, ɔ ju wie’n, ɔ fata kɛ be tu i fɔ. Saan é kán e wun ase é sɔ́ fɔ nga be tu e’n nun kpa, yɛ e nin Zezi Klist nin i Si Ɲanmiɛn Zoova, e afiɛn’n kwlá mántan kpa ɔ.​—An kanngan Nyanndra Mun 4:13 nun.

Kannzɛ be tuli Piɛli i fɔ bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ kleli kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ.

Ɔ yoli nanwlɛfuɛ, yɛ ɔ ɲannin su ye

19. ?Abonuan ndɛ uflɛ benin yɛ Zezi kannin ɔn? ?Yɛ atrɛkpa ndɛ benin yɛ Piɛli fa usɛli i wun ɔn?

19 Zezi kannin abonuan ndɛ uflɛ kun. Ɔ seli kɛ: “Nanwlɛ, be nga be o wa yɛ’n, nán be ngba yɛ wie’n kún be naan b’a wun kɛ m bɔ n kacili Sran’n n su ba m ma di n famiɛn nin-ɔn.” (Mat. 16:28) Ɔ ti weiin kɛ Piɛli kunndɛ kɛ ɔ́ wún ndɛ sɔ’n i bo. ?Ngue ndɛ yɛ Zezi waan ɔ́ kán ɔn? Atrɛkpa Piɛli usɛli i wun sɛ fɔ dan nga Zezi tuli i’n ti’n, ɔ su ɲanman cenjele like sɔ’n wie o.

20, 21. (a) Aolia nun like nga Piɛli wunnin i’n, amun kɛn i ndɛ. (b) ?Wafa sɛ yɛ ndɛ nga Piɛli tili i blɛ sɔ nun’n, ɔ ukɛli i ɔ?

20 Sanngɛ kɛ le mɔcuɛ kun sinnin’n, Zezi fali Zaki, Zan yɛ Piɛli, be ɔli “oka nglonglo kun” su. Kɔlɛ Ɛrmɔn Oka’n m’ɔ nin kan be o lɛ’n be afiɛn’n tinun kilo 25, i su lɔ ɔ. Atrɛkpa kɔnguɛ ɔ, afin lafilɛ kun i akoto nsan sɔ mun. Sanngɛ kɛ Zezi srɛ́ Ɲanmiɛn’n, sa kun juli, ɔ maan lafilɛ’n tuli be ɲin su.​—Mat. 17:1; Lik 9:28, 29, 32.

21 Zezi su kaci be ɲrun lɛ. I ɲrun’n su yo ɲanɲan kɛ wia’n sa, yɛ i tralɛ’n su kaci ufue ɲɛnɲɛɛn. Kpɛkun sran nɲɔn be bɛli i wun lɛ. Kun yɛle Moizi, yɛ kun yɛle Eli. Be nin i su kan “kunlɛ bɔ be su ko kun i Zerizalɛm lɔ’n i ndɛ.” I wie’n nin i cɛnlɛ’n be ndɛ yɛ be su kan ɔn. Piɛli wunnin i wlɛ weiin kɛ, akunndan ng’ɔ buli i kɛ Zezi su wunman ɲrɛnnɛn’n, naan ɔ su wuman’n, ɔ timan su.​—Lik 9:30, 31.

22, 23. (a) ?Wafa sɛ yɛ Piɛli kleli kɛ i klun ti ufue naan ɔ klo sran ɔn? (b) ?Suyralɛ kun ekun benin yɛ Piɛli nin Zaki nin Zan be ɲɛnnin i ɔ?

22 Piɛli jran ɔn ɔ jranman. Ɔ maan kɛ ɔ yoli kɛ Moizi nin Eli be su kɔ be yaci Zezi lɛ sa’n, Piɛli seli kɛ: “Baba, kɛ e o wa yɛ’n ɔ ti kpa, maan e kplan kpata nsan, ɔ liɛ kun, Moiz liɛ kun, yɛ Eli liɛ kun.” Nanwlɛ, aolia nun like ɔ. Ɔ maan Zoova i sufuɛ nɲɔn sɔ’n mɔ be wuli w’a cɛ kpa’n, ɔ timan mɔ be kplan be kpata ɔ. Piɛli kannin sɔ afin ɔ wunman ndɛ kun ng’ɔ kan’n. Sanngɛ Piɛli i klun ti ufue yɛ ɔ klo sran kpa. ?Sran kɛ nga lɛ sa’n, i wun yoman amun fɛ?​—Lik 9:33.

Kɛ Zaki nin Zan sa’n, Ɲanmiɛn fali aolia nun like ɲɛnmɛn kun yoli Piɛli i mo.

23 Kɔnguɛ kunngba sɔ nun’n, Piɛli nin Zaki nin Zan be ɲannin suyralɛ kun ekun. Ɲanmiɛn ufue kun wa katali be su, oka’n su lɛ. Sran kun nɛn fin ɲanmiɛn ufue sɔ’n nun tɛli. Ɲanmiɛn Zoova i nɛn ɔn. Ɔ seli kɛ: “N wa bɔ n kpɛli i’n yɛ. An tie ndɛ ng’ɔ kan’n.” Yɛ aolia nun like sɔ’n wieli ɔ. Bé nían ɔn, be nin Zezi kunngba cɛ yɛ be o oka’n su lɛ ɔ.​—Lik 9:34-36.

24. (a) ?Wafa sɛ yɛ like nga Piɛli wunnin i aolia nun’n, ɔ ukɛli i ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ aolia nun like sɔ’n kwla uka e wie andɛ ɔ?

24 Aolia nun like sɔ’n ti cenjele like dan kun mɔ Ɲanmiɛn fa mannin Piɛli nin e ɔ. Kɛ afuɛ kpanngban sinnin’n, Piɛli klɛli i kɛ like ng’ɔ wunnin i kɔnguɛ sɔ nun’n, ɔ ti i cenjele like, afin ɔ wunnin Zezi i ɲrun ɲanɲan’n mɔ kɛ ɔ́ wá yó Famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ́ ɲɛ́n i’n. Ɔ seli ekun kɛ ɔ ti ‘be nga be wunnin Zezi i ɲrun ng’ɔ lɛ i’n nin be ɲinma’n,’ be nun kun. Aolia nun like sɔ’n yili Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin be Ɲanmiɛn Ndɛ nun’n, be nglo. Kpɛkun ɔ wlali Piɛli i fanngan naan w’a kwla jran i ɲrun lɔ sa kekleekle’m be ɲrun. (An kanngan 2 Piɛr 1:16-19 nun.) Sɛ kɛ Piɛli sa’n, e nin e Min’n mɔ Zoova sieli i e su’n, e nanti nanwlɛ su’n, yɛle kɛ sɛ e fɛ i ajalɛ’n su yɛ sɛ e sɔ fɔ nga ɔ tu e’n i nun kpa’n, naan e kan e wun ase e su i su cɛn kwlaa’n, ɔ́ kwlá yó sɔ mán e wie.

^ ndɛ kpɔlɛ 6 E kwla wun kɛ sran kpanngban nga be tieli Zezi i ndɛ’n be ti sran mɔ be ninnge’m be kpɛnkpɛn ɔn. Afin wafa nga be sɔli i ndɛ’n nun Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’n nun lɔ’n, ɔ nin wafa nga koko nun wa’n, be wun bliblili be yili i ayɛ kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn nuan i ijɔfuɛ’n, be sansan be wun.​—Zan 6:14.

^ ndɛ kpɔlɛ 11 Ajalɛ nga be su tu’n, ɔ ti kilo 50. Be fin Galile fɛtɛ’n i nuan lɔ. Kɛ be fɛ i jenvie’n i ɲinsu lɛ’n, Galile fɛtɛ’n wo i bo ngua mɛtri kɔe 210. Lika nga be su kɔ’n, sɛ be fɛ i jenvie’n i ɲinsu lɛ’n ɔ o nglonglo lɔ mɛtri lele 350. Kɛ bé kɔ́’n, lika nga be sinnin nun’n, ɔ ti klanman kpa.