Likoda li ndôn li nwii 2020 li bé tôbôtôbô inyule jon li bé likoda jés li bisu li li bi tagbe ikété nkoñ ’isi wonsôna ni njel internet! Ndi i Malawi ni i Môsambik, libim li bilôk bikéé li bi emble likoda ibabé i gwélél internet. Lelaa hala a bé le a bôña?

 Inyu lôk kéé i, juu li bakot ni juu li biniigana, muu ima ma Juu li bakena ntôñ ma bi ti kunde le lôk kéé i nla béñge i likoda li ni njel nkuu bititii tole i nla emble jo ni njel nkuu mahop. Inyuki bitelbene bi bi bé béda? Internet i nlôôha ba diye i Malawi iloo bini biloñ bipe, jon ndik ndék bilôk bikéé yon i nla bana internet. Mankéé William Chumbi, nu a nsal i man juu nu bakena hikuu hi loñ hi Malawi a bi toñol le: “Nkuu mahop ni nkuu bititii gwon bi bé loñge njel inyu hôla lôk kéé i kôhna bijek bi mbuu bini.” Luka Sibeko, nu yak nye a nsal i man juu nu bakena hikuu hli loñ hi Malawi a bi kônde le: “Ibale di kôs bé i likoda li ni njel nkuu bititii tole nkuu mahop, ki ndék lôk kéé ndigi yon i bé lama béñge jo.” Yak i Môsambik, ndik ndék lôk kéé yon i bé le i somb loñge kei inyu béñge likoda, ndina ni i bana internet

 I ngéda himala hi COVID-19 hi bi bôdôl, ntôñ u bi ti kunde le makoda més ma tagbe i ngim minkuu mi bititii ni minkuu mi mahop. a I mbus ha, ntôñ u témb u ti kunde le yak likoda li ndôn li tagbe mu minkuu mi bititii ni minkuu mi mahop mi.

 I Malawi, lôk kéé i bé boma ngim ndutu. Libim li minkuu mi bititii ni minkuu mi mahop li bé ti ndik bôt ngeñ yada inyu ngim kel inyu tégbaha minkwel nwap. Ba bé kon woñi le ibale minkwel mi nom iloo ngeñ yada, ki bôt ba ga bana ha bé ngôñ i emble bo. Ndi lôk kéé i bi toñle bo le makoda més ma yé ha inyu hôla bôt bobasôna. Yak i ngéda bôt ba nkwéhba ikété mandap map inyu himala hini, di nti bôt hogbe ni njel Bitilna, hala a nla hôla bo i yila biloñge bi bôt ni i ba maséé ikété mahaa map. Jon ba bi neebe i kônde lôk kéé ngeñ inyu unda likoda.

 I Malawi, di bi gwélél nkuu bititii wada ni nkuu mahop wada inyu unda likoda li ndôn, inyule nwo ima mi yé ntjamak mu loñ i yosôna. Ndi i Môsambik, di bi gwélél nkuu bititii wada ni 85 ma minkuu mi mahop inyu unda likoda li ndôn.

 Ikété biloñ bi gwobiba, ntôñ u bi pémés yom kiki bo iloo 18 millions Frs CFA b inyu boñ le lôk kéé i nla emble likoda li ndôn ni njel nkuu bititii, ni bebee le 13 millions Frs CFA inyu boñ le lôk kéé i nla emble likoda li ndôn i nkuu mahop. Inyu man nkuu mahop di bé di saa bebee le 10.000 Frs CFA ndi inyu nkuu mahop ba ñemble ikété loñ yosôna di bé saa bebee le 2 millions Frs CFA.

 Lôk kéé i bi boñ biliya inyu tibil gwélél moni. Kiki hihéga, i Malawi, lôk kéé i bi kwel ni bôt ba minkuu mi mahop inyu boñ le ba suuhene bo ndamba i moni ba nlama saa, ba neebe i suhus yo i ngim likala (30 pourcent). Hala a bi hôla bés i tééda iloo 1 million Frs CFA. I Môsambik, ngim minkuu mi mahop i bé bebee i suhus ndamba ndik inyule di gwé jôl lilam, ba nyi bés kiki bôt ba mpala saa bôt moni nwap.

 Lôk kéé yés i bi lôôha kon maséé le i bi nla tehe tole emble likoda ni njel nkuu bititii tole nkuu mahop. Patrick, mañ wada i Malawi, a nkal le: “Di nti lôk kéé i Juu li bakena ntôñ mayéga inyu likébla ba mbôñôl bés i ngéda himala hini.” Isak nu yak nye a yé i Malawi, a nkal le: “Di gwé bé bikei bipe, jon di nlôôha ti ntôñ u Yéhôva mayéga inyu likébla lilam ba mbôñôl bés le di laa emble likoda ni njel nkuu mahop. Ni njel bitelbene bi, lihaa jem jolisôna li bi la emble likoda li ndôn. Hala a bi éba toi bés le Yéhôva a ngwés litén jé.”

 Likoda li ndôn li nwii 2020 i Môsambik li bé likoda li bisu li ntéé likalô wada. A nkal le: “I bitelbene bi bi yôña inyu boñ le di béñge likoda ni njel nkuu bititii bi nhôñlaha me le Yéhôva a yé Djob Nu ngui yosôna. Himala hi bi kéñ bé nye i ti bés bijek bi mbuu inyu boñ le di tééda hémle i ngui yak ikété mandap més. Me bi la tehe le bagwélél ba Yéhôva ba ngwéhna toi bo ni bo. Me yé nkwoog nkaa le base i maliga ini.”

 Mañ wada le Wyson a nkal le: “Me gwé ngôñ i ti lôk kéé i Juu li bakena ntôñ mayéga mu kii ba bi ke ni bisu i yoñ ndun ni bés yak i ngéda himala hini. I bitelbene bi bi yôña inyu boñ le di emble likoda ni njel nkuu bititii tole nkuu mahop bi bi hôla ngandak yés i i gwé bé bigwel moo.”

 Inyu likoda li ndôn li nwii 2021, juu li bakot ni juu li biniigana bi bi yoñ ki bitelbene le lôk kéé i ngim bahoma i laa emble likoda ni njel nkuu bititii tole nkuu mahop. Lelaa di bi pam i saa moni inyu yônôs bitelbene bi? Ni njel makébla ni nti inyu nit nson u ñañ nlam u u mbôña i nkoñ ’isi wonsôna. Ni nla léba manjel inyu ti makébla i donate.isa4310.com. Di nyéga ngandak inyu makébla manan.