Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

Малјарија һаггында нәји билмәлијик?

Малјарија һаггында нәји билмәлијик?

Үмумдүнја Сәһијјә Тәшкилатынын вердији мәлумата ҝөрә, 2013-ҹү илдә тәхминән 198 милјон инсан малјаријаја јолухуб вә онлардан тәхминән 584 000-и өлүб. Бу хәстәлијин гурбаны оланларын тәхминән 5 нәфәрдән 4-ү беш јаша гәдәр ушаглар олуб. Бу хәстәлик дүнја үзрә тәхминән јүз өлкә вә әрази үчүн тәһлүкә дашыјыр вә бу о демәкдир ки, 3,2 милјард инсан малјаријаја јолухма тәһлүкәси гаршысындадыр.

1 МАЛЈАРИЈА НӘДИР?

Малјарија паразитләрдән төрәјән хәстәликдир. Малјаријанын симптомларынын сырасына јүксәк гыздырма, үшүтмә, тәрләмә, үрәк буланмасы, гусма, баш вә әзәлә ағрыларыны аид етмәк олар. Бәзән симптомлар паразитин нөвүндән вә инсанын бу хәстәлијә нечә мүддәт тутулмасындан асылы олараг, һәр 48 саатдан 72 саатадәк өзүнү бүрузә верә биләр.

2 МАЛЈАРИЈА НЕҸӘ ӨТҮРҮЛҮР?

  1. Малјарија паразитләри — Пласмодија адланан протозојлар Анофелес ҹинсиндән олан диши ағҹаганадын санҹмасы нәтиҹәсиндә инсан ганына кечир.

  2. Гана кечмиш паразитләр инфексијаја јолухмуш инсанын гараҹијәр тохумасына дахил олур вә орада чохалыр.

  3. Гараҹијәр тохумасы партлајыр вә паразитләр орадан чыхараг инсанын гырмызы ган һүҹејрәләринә нүфуз едир. Орада да чохалмаға давам едир.

  4. Бир гырмызы ган һүҹејрәси партлајанда паразитләр диҝәр гырмызы ган һүҹејрәләринә нүфуз едир.

  5. Паразитләрин гырмызы ган һүҹејрәләринә нүфузу вә онлары партлатмасы просеси дәфәләрлә тәкрарланыр. Һәр дәфә гырмызы ган һүҹејрәләри партлајанда малјаријанын симптомлары бу хәстәлијә јолухмуш инсанда өзүнү ҝөстәрир.

3 МАЛЈАРИЈАНЫН ПРОФИЛАКТИКАСЫ

Әҝәр сиз малјаријанын јајылдығы әразидә јашајырсынызса...

  • Ағҹаганадлардан горујан торлардан вә ја мичәткәндән истифадә един. Бу торлар...

    • а) инсектисидләрлә (ағҹаганад дәрманы) ишләнмиш торлар олмалыдыр;

    • б) Һәч бир јыртығы вә ја ҹырығы олмамалыдыр;

    • в) јатағы һәр тәрәфдән өртмәлидир, јан тәрәфләри дөшәјин алтына јахшыҹа салынмалыдыр.

  • Ағҹаганада гаршы узунмүддәтли тәсирә малик спрејләрдән истифадә един.

  • Мүмкүнсә, гапылары вә пәнҹәрәләри торла өртүн, кондисионери вә ја вентилјатору гошун, чүнки онлар ағҹаганадларын мәскунлашмасына мане олур.

  • Ачыгрәнҝли вә бағлы ҝејимләр ҝејинин.

  • Мүмкүн гәдәр ағҹаганадларын гајнашдығы коллуглардан вә онларын јумурта гојдуглары ҝөлмәчәләрдән узаг ҝәзин.

  • Әҝәр инфексијаја јолухмусунузса, дәрһал мүалиҹә алын.

Әҝәр сиз малјаријанын јајылдығы әразијә ҝедәҹәксинизсә...

  • Ора ҝетмәмишдән өнҹә сон мәлуматлары әлдә един. Малјарија хәстәлијинин нөвләри әразидән асылы олараг дәјишир. Буна ҝөрә дә өзүнүзлә хәстәлијин нөвүнә мүнасиб дәрманлар ҝөтүрүн. Һәмчинин һәкиминизлә сөһбәт един вә ондан хәстәлик тарихиниздә гејд олунан шәхси мәлуматынызы әлдә един.

  • Һәмин әразијә ҝедәркән бу мәгаләдә малјарија хәстәлијинин јајылдығы әразидә јашајанлар үчүн верилән мәсләһәтләрә әмәл един.

  • Әҝәр инфексијаја јолухмусунузса, дәрһал мүалиҹә алын. Хәбәриниз олсун ки, малјаријанын симптомлары өзүнү јолухмадан сонра бир-дөрд һәфтә әрзиндә бүрузә верир.