«Кечид дөврү гызлар үчүн һеч дә хош дејил. О, ҝаһ ағрылы, ҝаһ үзүҹү олур. Бир сөзлә, кечид дөврүндә јахшы бир шеј јохдур!» (Оксана).

«Билмирәм оғланлар үчүн бу нормалдыр ја јох, амма мәндә белә олурду: үзүмүн ҝүлдүјү вахт бирдән-бирә кефим позулурду» (Брајн).

Кечид дөврү американ горкасына бәнзәјир, јәни ејни вахтда һәм һәјәҹан, һәм дә горху кечирирсән. Дәјишкән әһвал-руһијјәнин өһдәсиндән неҹә ҝәлә биләрсән?

•  Кечид дөврү нәдир?

•  Физики дәјишикликләр

•  Емосионал дәјишикликләр

•  Чарә

Кечид дөврү сәни физики вә емосионал ҹәһәтдән јеткинлијә апаран бир мәрһәләдир. Бу дөврдә бәдәниндә физики вә һормонал дәјишикликләр баш верир. Һәмин дәјишикликләр сәни нәсил артырмаја вә дүнјаја ушаг ҝәтирмәјә һазырлајыр.

Бу о демәк дејил ки, сән артыг валидејн олмаға һазырсан. Бу садәҹә ушаглыг дөврү илә сағоллашыб јеткин һәјата гәдәм гојдуғуна әламәтдир. Бу да сәндә һәм мүсбәт, һәм дә мәнфи һиссләр јарада биләр.

Тест: Сәнҹә кечид дөврү нечә јашда башламалыдыр?

• 8

• 9

• 10

• 11

• 12

• 13

• 14

• 15

• 16

Ҹаваб: Әслиндә, бу јашларын һәр бириндә кечид дөврү башлаја биләр.

Она ҝөрә дә әҝәр сән јенијетмәсәнсә вә бу дөвр сәндә һәлә башламајыбса, вә јахуд әҝәр сәнин он јашын һәлә јохдур, анҹаг кечид дөврү башлајыбса, һәддән артыг нараһат олма. Кечид дөврүнүн өзүнүн биоложи вахты вар вә сән буна һеч ҹүр тәсир едә билмәзсән.

Кечид дөврүндә инсанда ҝедән ән ҝөзәчарпан дәјишиклик физики инкишафын сүрәтләнмәсидир. Проблем ондадыр ки, бәдәнин бүтүн наһијәләри ејни вахта инкишаф етмир. Буна ҝөрә дә һәрәкәтләриндә јөндәмсизлик олса, тәәҹҹүбләнмә. Әмин ол ки, вахт кечдикҹә һәр шеј дүзәләҹәк.

Кечид дөврүндәки физики дәјишикликләр:

Оғланларда:

• Ҹинсијјәт органынын бөјүмәси

• Голтугалтыда, гасыгда вә үздә түкләрин чыхмасы

• Сәсин дәјишмәси

• Гејри-иради ерексија (ҹинсијјәт органынын дикәлмәси) вә ҝеҹә поллүсијасы (јухуда оларкән сперманын ифраз едилмәси)

Гызларда:

• Дөш вәзиләринин бөјүмәси

• Голтугалтыда вә гасыгда түкләрин чыхмасы

• Ајбашынын башланмасы

Һәр ики ҹинсдә баш верән дәјишикликләр:

• Тәрлә бактеријанын гарышмасы нәтиҹәсиндә јаранан бәдән гохусу.

  Мәсләһәт: Тез-тез чиммәклә, дезодорант вә ја антиперсперантлардан истифадә етмәклә бәдән гохусунун гаршысыны ала биләрсән.

• Јағ вәзиләринә бактеријаларын дүшмәси нәтиҹәсиндә јаранан сызанаглар.

  Мәсләһәт: Сызанагларын гаршысыны алмаг чәтин олса да, үзүнү тез-тез јумаг вә үз тәмизләјиҹи васитәләрдән истифадә етмәк сәнә көмәк едә биләр.

Кечид дөврү заманы физики дәјишикликләрә сәбәб олан һормонларын артмасы сәнә емосионал ҹәһәтдән дә тәсир едә биләр. Ола биләр, әһвал-руһијјән тез-тез дәјишсин.

«Бир ҝүн бүтүн ҝүнү ағлајырсан, о бири ҝүн исә һәр шеј јахшыдыр. Әҝәр бир дәгигә әввәл һәр шејә әсәбләширдинсә, инди исә отағына гапанмаг истәјирсән» (Оксана).

Кечид дөврү заманы әксәр јенијетмәләр утанҹаг олурлар. Онлара елә ҝәлир ки, санки һамынын диггәти онлардадыр. Үстәлик, бәдәндәки физики дәјишикликләр бу һисси даһа да артырыр.

«Бәдәним бөјүдүкҹә белими бүкүрдүм вә бөјүк көјнәк ҝејинирдим. Баш верән дәјишикликләрин сәбәбини билсәм дә, өзүмү нараһат һисс едирдим, чох сыхылырдым» (Ҹанис).

Ола биләр ки, кечирдијин ән бөјүк емосионал дәјишиклик әкс ҹинсә гаршы бахышынын дәјишмәси олсун.

«Әввәлләр оғланлары зәһләтөкән һесаб едирдим. Амма сонрадан фикрим дәјишди. Инди онлардан бәзиләрини ҹәлбедиҹи һесаб едирәм вә кимисә севмәјә пис бир шеј кими бахмырам. Артыг “кимин кимдән хошу ҝәлир” мөвзусу мәним үчүн мараглы мөвзуја чеврилиб» (Алексис).

Кечид дөврүндә бәзи ҝәнҹләр ејни ҹинсин нүмајәндәсинә мејил сала биләр. Әҝәр сәндә дә бу ҹүр һиссләр варса, фикирләшмә ки, сән һомосексуалсан. Бир чох һалларда бу ҹүр һиссләр тәдриҹән кечиб ҝедир.

«Өзүмү даима башга оғланларла мүгајисә едирдим, буна ҝөрә дә онлара гаршы һиссләрим јаранды. Анҹаг гызлара мејил саланда бу һиссләр кечиб ҝетди. Һомосексуал һиссләр артыг кечмишдә галды» (Алан).

• Мүсбәт дүшүнмәјә чалыш. Физики вә емосионал ҹәһәтдән формалашмағын үчүн кечид дөврүндән кечмәлисән. Сән мәзмурчу Давудун бу сөзләринә әмин ола биләрсән: «Нә һејрәтли, нә еҹазкар јарадылмышам!» (Зәбур 139:14).

• Мүгајисә етмәкдән вә фикрини бәдән гурулушуна ҹәмләмәкдән гачын. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Инсан заһири ҝөрүр, Аллаһ исә үрәји» (1 Ишмуил 16:7).

• Кифајәт гәдәр идманла мәшғул ол вә истираһәт елә. Јетәринҹә јатсан, әсәбин, стрессин вә ҝәрҝинлијин азалаҹаг.

• Һәр дејиләни үрәјинә салма. Чәтин ки, сәндә олан дәјишикликләрә һамы диггәт јетирсин. Инсанлар сәнә нәсә десәләр белә, чалыш онларын дедикләринә дүзҝүн јанашасан. Аллаһын Кәламында дејилир: «Һәр дејилән сөзә фикир вермә» (Ваиз 7:21).

• Ҹинси истәкләрини нәзарәт алтында сахламағы өјрән. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Әхлагсызлыгдан гачын... Әхлагсызлыгла мәшғул олан өз бәдәнинә гаршы ҝүнаһ ишләјир» (1 Коринфлиләрә 6:18).

• Валидејнләриндән бири илә вә ја етибар етдијин јеткин инсанла даныш. Әввәл-әввәл утана биләрсән, анҹаг бунун сәнә бөјүк көмәји дәјәҹәк (Мәсәлләр 17:17).

Хүласә. Кечид дөврүнүн өз чәтинликләри вар. Бунунла белә, бу дөвр нәинки физики ҹәһәтдән, һәмчинин әгли, емосионал вә руһани ҹәһәтдән бөјүмәјин үчүн дә бир фүрсәтдир (1 Ишмуил 2:26).