Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿KUNANAKAS IMATÄSKI?

Portugal markan kunjamsa Diosan Reinopat yatiyañajj qalltäna

Portugal markan kunjamsa Diosan Reinopat yatiyañajj qalltäna

OCÉANO ATLÁNTICO lamar qotan oladapajj waliw sarti, Europa toqer sarir mä barcorojj wal unoqeyi. Uka barcotwa George Young jilatajj saraski, kunjamsa Brasil markan Diosan Reinopat yatiyasiñapatak yanaptʼäna ukanakatwa wali kusisita amthapiski. * Ukampis sarkasajja, kawkinsa servini ukanakatwa lupʼiraki. España, Portugal markanakanwa yanaptʼani, uka markanakanjja mä jukʼakiw Diosan Reinopat yatiyasïna. ‘Purisajj Joseph F. Rutherford jilatan arstʼañapatakiw wakichtʼä, ukatakejj 300.000 tratadonakwa lakirä’ sasaw saraki.

George jilatajj lamar qotanakwa yatiyir sarañatakejj pasäna.

George jilatajja, Lisboa (Portugal) markarojj 1925 maranwa purïna. Ukhajj jan waltʼäwinakaw utjäna. Portugal markan republicar tukuñapatakejj 1910 maran mä revolucionaw utjäna, reyinakan apnaqäwipajj ukampiw tukusjjäna, Católica Iglesiajj reyinakjjar munañanïkäna ukasa ukaruw tukusjjäna. Libre jakasiñas utjkchïnjja, jan waltʼäwinakajj utjaskakïnwa.

George jilatajj Rutherford jilatan arstʼañapatak listok waktʼayjjäna ukhamaruw uka markankir gobiernojj golpe de estado utjirjamäpan mä ley apsüna (ley marcial). Sociedad Bíblica Británica y Extranjera ukan secretariot trabajir mä chachajja, George jilatarojj ‘tantachasiñ jarkʼapjjätamwa’ sasaw säna. Ukham satpachasa, Tantachäwitakejj Escuela Secundaria Camões ukan gimnasiopwa maytʼasïna.

Uka tantachäwejj 13 de mayo uruw apasïna, ukajj wali suyatänwa. Letreronakwa altus utanakar uchapjjäna. “Kunjamatsa aka oraqen wiñayatak jakassna” sat arstʼäwi istʼapjjañapatakis yatiyäwejj periodiconakan misturakïnwa. Diosan markap conträpki uka religionanakajja, “falso profetanakaw” purinipjje sasin jankʼakiw periodiconakapan qellqapjjäna. Ukatjja, tantachasipjjañapäkäna uka gimnasio uta punkunwa walja folletonak lakirapjjäna, ukanjja Rutherford jilatajj arstʼañapäkäna uka contraw qellqapjjäna.

Ukhamäkchïnsa, mä 2.000 jaqenakaw tantachasipjjäna, niya mä ukhanirakiw wali phoqäjjepan jan mantapkänti. Yaqhepasti, istʼañ wal munasajja, uka gimnasion thuru pitat lurat escaleranakajj utjkäna ukanakaruw makatapjjäna, yaqhepajj ejercicionak lurañ maquinanak patjjaruw qontʼasipjjäna.

Ukampis jan walinakaw utjäna, Diosan markap contra saytʼirinakajj jan wali arunakampiw arnaqapjjäna, sillanaksa pʼakirapjjänwa. Ukhamäkchïnsa, Rutherford jilatajj janiw coleraskänti, istʼayasiñatakejj mesa pataruw makatäna. Niya chika arumaw uka arstʼäwejj tukuyjjäna. Ukampis tukuyatarojj 1.200 jila jaqenakaw sutinakapa, direccionanakap jaytapjjäna, ukhamat Bibliat apstʼat qellqatanak jupanakar apayanipjjañapataki. Qhepärmantejj O Século sat periodiconjja, Rutherford jilatan arstʼäwipatwa mä cheqan qellqata misturakïna.

Portugal markanjja, septiembre, 1925 maranwa La Torre del Vigía (jichhajj Yatiyañataki) sat revistajj uka markan parlaski uka portugués arut mistuñ qalltäna (ukapachajj Brasil markanjja, portugués arut uka revistajj utj-jjänwa). Ukharakiw Brasilan jakasiri Virgílio Ferguson sat mä jilatajj Portugalar Diosan Reinopat yatiyañatak sarañ amtäna. Jilatajja, nayrajj George jilatampiw Brasil markan Bibliat Yatjjatirinakan jiskʼa sucursalapan trabajipjjäna. Virgiliompi Lizzie sat esposapampejj George jilatampi jikisiñatakejj jankʼakiw Portugal markaru sarjjapjjäna. Jupanakajj tiempoparuw puripjjäna, George jilatan Unión Soviética cheqar sarañapatakejj jukʼa tiempokiw faltjjäna.

Lizzie kullakampi Virgílio esposopampejj permiso apsupkäna uka papela (1928).

Mä militarajj munañapampi gobiernor mantasin leyinak apsüna ukhajja, jukʼampiw Diosan markap uñisirinakajj jiljjattäna. Ukampis Virgílio jilatajj janiw Diosat jitheqtkänti. Mä qhawqha Bibliat Yatjjatirinakajj utjkäna ukanakarojj Diosar serviñan wal yanaptʼäna. Utapan tantachäwinak apasiñapatakis autoridadanakar permiso mayirakïnwa. Ukat octubre, 1927 maranwa jupanakajj iyaw sapjjäna.

Uka militarajj nayrïr mara apnaqkäna ukhajja, niya 450 jaqenakaw La Torre del Vigía revista sapa kuti katoqañatakejj qellqayasipjjäna. Tratadonakasa, folletonakas portugués aru parlirinakarojj Angola, las Azores, Cabo Verde, Goa (India), Madeira, Mozambique, Timor Oriental uka cheqanakanwa Diosar uñtʼapjjañapatak yanaptʼäna.

Ukat 1920 maranak tukuyaruw Manuel da Silva Jordão jilatajj Lisboa cheqar purïna, jupajj jardinerot trabajïna. Brasilankkasaw George jilatan arstʼäwip istʼäna. Istʼasajja, ‘akaw cheqa yatichäwejja’ sasaw jankʼak amuyäna, Virgílio jilatarojj Diosan Reinopat jukʼamp jaqenakar yatiyañ yanaptʼañwa munäna. Ukatwa colportorat serviñ qalltäna, uka tiemponjja, precursoranakajj ukham uñtʼatäpjjänwa. Niyakejjay Bibliat apstʼat qellqatanak imprimisiñapatakisa, lakirasiñapatakis suma organizatächïnjja, Lisboa cheqankir machaq congregacionajj jankʼakiw jiltäna.

Virgílio jilatampi esposapampejj 1934 maranwa Brasilar kuttʼjjapjjäna. Ukampis Portugalanjja, Diosan cheqa yatichäwinakap jaqenakajj yatjjapjjänwa. Europanjja, jan waltʼäwinakaw utjäna. Segunda Guerra Mundialaw utjäna, España markanjja, guerra civilaw utjarakïna, ukhamäkchïnsa, Portugalankir jilat kullakanakajj janipuniw Diosat jitheqtapkänti. Mä tiempojja, mä jukʼa nina sankʼakïkaspas (jan ukajj nina kʼajakïkaspas) ukhamakïpjjänwa. Ukampis 1947 maran Galaad Escuelat misturi John Cooke nayrïr misionero uka markar puritapatjja, uka sankʼajj mayampis naktkaspa ukhamänwa. Ukat aksarojja, yatiyirinakajj sapa kutitjamwa yapjjattaskakïna. 1962 maranjja, gobiernojj Diosan markapar jarkʼkchïnsa jukʼamp jiljjattaskakïnwa. Diciembre, 1974 maranwa Jehová Diosan Testigonakapajj uka markan leyinakaparjam uñtʼatäjjapjjäna, ukhajj 13.000 jila yatiyirinakaw ukan utjäna.

Jichhajj Portugalanjja, 50.000 jila yatiyirinakaw utji. Jupanakajj portugués aru parlir islanakansa yatiyasipkarakiwa, ukanakat payajj Azores ukat Madeira satäpjjewa. Jupanakat yaqhepajja, Rutherford jilatajj 1925 maran jan armkay arstʼäwip istʼapkäna uka familianakat jutirïpjjewa.

Jehová Diosarusa, Diosar jan jitheqtas serviri Reinon yatiyäwinakap yatiyañ qalltiri jilat kullakanakarus wal yuspärtanjja. Kunjamtï apóstol Pablojj siskänjja, jupanakajj Cristo Jesusan serviripjamaw Diosan suma yatiyäwinakap yaqha markanakar yatiyapjje (Rom. 15:15, 16). (Portugal markat qellqanita).

^ Párrafo 3 “Waljaw apthapiñajj utjaski” siski uka yatichäwi, Yatiyañataki mayo 15, 2014 revistan páginas 31, 32 liytʼäta.