1, 2. а) Иисус бойыныҥ ӱренчиктерине нени айткан? б) Иисустыҥ ӱренчиктери нениҥ учун кача берген? (Јурукты база кӧрӱгер.)

 ИИСУС: «Тын сергек, эт-канда дезе, чине јок» — деп айткан (Матф. 26:41б) a. Бу сӧстӧр нени темдектейт? Улус кинчектӱ болгонынаҥ улам кӧп јастырып турган деп, Иисус оҥдоп туратан. Је анайда ок ол бу сӧстӧрлӧ ӱренчиктерин бойына иженбезин деп айткан. Тоолу ла саат кайра апостолдор не де болотон болзо, Иисусты таштабазыс деп айдышкандар (Матф. 26:35). Олор чын ла бойыныҥ сӧзине турар деп сананган, је айалга катулана берерде, билбей калала, чек тескери неме эдип ийгендер. Оныҥ да учун Иисус олорды: «Ченелтеге тӱшпеске ойгу болыгар, јаантайын мӱргӱгер» — деп кӱӱнзеткен (Матф. 26:41а).

² Је Иисустыҥ ӱренчиктери уйуктап калган. А качан олордыҥ Ӱредӱчизин тудуп аларда, олор берген сӧзин бӱдӱрген бе? Јок. Иисусты качан да артыргыспазыс деп айткан бойлоры, коркыйла, кача бергендер (Матф. 26:56).

3. а) Бис недеҥ улам Иеговага чындык артпай калардаҥ айабазыс? б) Бу јӧрмӧлдӧ кандый сурактар кӧрӱлер?

³ Бисле андый неме болбос деп сананып турзаас, тӱбекке кирип калардаҥ айабазыс. Бис јаантайын чын керектер эдип јӱрерге ле Иегованы сӱӱндирип јӱрерге кӱӱнзеп јадыс. Је Агару Бичикте айдылганыла, бис толо кеминде эмезис (Рим. 5:12; 7:21—23). Темдектезе, бисте кинчек эдетен айалга боло берердеҥ айабас. Андый айалга боло берзе, Иегованыҥ ла Иисустыҥ айткан сӧстӧрин ундыбас керек. Бу јӧрмӧлдӧҥ биске анчада ла кандый учуралдарда ајарыҥкай болор керек ле ченелтеге  кирбеске нени эдер керек деп билип аларыс, анайда ок сергелеҥ болорго не болужарын кӧрӱп ийерис.

АНЧАДА ЛА НЕДЕ АЈАРЫҤКАЙ БОЛОР КЕРЕК?

4, 5. Нениҥ учун уур эмес те кинчектер каршулу болот?

⁴ Кезик кинчектер уур кинчектердиҥ тоозына кирбей јат. Је андый да болзо, мынаҥ улам Иеговала колбуларыс тӱҥей ле ӱрелип калардаҥ айабас. Анайда ок андый кинчектер оноҥ уур кинчектерге экелердеҥ маат јок.

⁵ Ченелтелер бистиҥ ӱзегисте болуп јат. Бис ончобыс башка. Бистиҥ кажыбыста ла бойыстыҥ уйан јаныс бар. Кезигис сексуальный кӱӱнле тартыжат, та кем де мастурбировать эдер ол эмезе порнография кӧрӧр кӱӱниле тартыжат. А кемибиске де ачынбаска, улустаҥ коркыбаска ол эмезе ӱзе немени бойыныҥ кӱӱниле этпей турарга јеҥил эмес болот. Је мынаҥ да ӧскӧ кӱчтер бар. Агару Бичикте айдылганыла, «кажы ла кижи бойыныҥ кӱӱнине јилбиркедип ле тӧгӱндедип ченелет» (Иак. 1:14, ЈТ).

6. Бойыс керегинде нени оҥдоп турар керек?

⁶ Слер бойоордыҥ уйан јандараарды билереер бе? Бойыныҥ уйан јандарына ајару этпей, качан да јастырбазым деп сананары јастыра болот (1 Иоанн 1:8). Ундыбай турактар, Павелдиҥ айтканыла болзо, тереҥ кӧгӱстӱ де кижи ајарыҥкай болбозо, ченелтеге кирип калардаҥ айабас (Гал. 6:1). Оныҥ учун бойыстыҥ уйан јандарысты ајару јокко артыргыспай турактар (2 Кор. 13:5).

7. Неге јаан ајару эдер керек? Тем куучындап беригер.

⁷ Айдарда, бис бойыстыҥ уйан јанысты билип ийген болзоос, нени эдерис? Оны ајару јокко артыргыспай јадыс! Темдектезе, библиялык ӧйлӧрдӧ каланыҥ стенелериниҥ эҥ ле уйан јери — эжиги болгон. Оныҥ учун эжикти сӱреен јазап корулап туратан. Анайып ла биске кандый бир ченелтеге тӱшпеске, бойыстыҥ уйан јандарысты тыҥыдып турар керек (1 Кор. 9:27).

ЧЕНЕЛТЕЛЕРДЕҤ КАНАЙЫП КОРУЛАНАРЫС?

8, 9. Укаа сӧстӧрдиҥ 7-чи бажалыгында бичилген јиит уул уур кинчек этпеске нени эдер аргалу болгон? (Укаа сӧстӧр 7:8, 9, 13, 14, 21).

⁸ Ченелтеге кирбеске нени эдер керек? Укаа сӧстӧрдиҥ 7-чи бажалыгында айдылган јиит уулдыҥ учуралы бисти неге  ӱредип турганын кӧрӱп ийектер. Оны балыр ӱй кижи кожо конорго кӱӱнзедип ийерде, ол оныҥ сӧзине белен јайыла береле, 22-чи ӱлгерде айдылганыла, «оныҥ кийнинеҥ бар[ган]». Баштап кӧрзӧ, бу уул ченелтеге билбей калала кирип калган деп билдирип јат. Је ӧскӧ ӱлгерлерди кӧрзӧ, бу јиит уул мынаҥ да озо јастыра алтамдар эткен болгон. А бу алтамдары оны кинчекке экелген.

⁹ Кандый алтамдар оны кинчекке экелген? Ол озо ло баштап эҥирде бу ӱй кижиниҥ «оромыныҥ јаныла ӧткӧн». Оноҥ ӱй кижиниҥ айылыныҥ јанындӧӧн баскан. (Укаа сӧстӧр 7:8, 9 кычырыгар.) А ол ӱй кижи айылынаҥ чыгып келерде, байа уул кайра кӧрӧлӧ јӱре берердиҥ ордына, чике ле ол ӱй кижиге удура баскан. Оноҥ бу ӱй кижиниҥ сӧстӧгӧнин угуп, ого окшодып ийген. Бу ӱй кижи: «Амырдыҥ тайылгазын эткем» — деп айтканыла, бойын јакшы кижи деп кӧргӱзерге сананган болор. (Укаа сӧстӧр 7:13, 14, 21 кычырыгар.) Бу јиит уул мындый јастыра алтамдар этпеген болзо, ченелтеге де кирбес эди, кинчек те этпес эди.

10. Укаа сӧстӧрдӧ айдылган јиит уул чылап бис канайып кинчекке кирердеҥ айабазыс?

¹⁰ Укаа сӧстӧрдиҥ 7-чи бажалыгында айдылган учурал Иегованыҥ ишчилериниҥ кажызында ла болордоҥ айабас. Кинчек эткен кижи: «Бу мен канай јастырып ийдим?» — деп кайкаар болор. Је ол кинчек эдердеҥ озо кандый алтамдар эдип турганын шӱӱп сананып ийзе, оҥдоп ийер. Ол, байла, Иегованы сӱӱбей турган улусла најылажып баштаган. Оныҥ болуп турган јерлери, амыражы, кирип турган сайттары христиандардыҥ нормаларына келишпей турган болор. Эмезе ол мӱргӱбей турган, Агару Бичик кычырбай турган, јуундарга ла јарлаар ишке јӱрбей турган болордоҥ айабас. Айдарда, Укаа сӧстӧрдӧги учуралды кӧрзӧ, кинчек јок ло јердеҥ болбой јат.

11. Кинчек этпеске биске недеҥ тууралаар керек?

¹¹ Бис бу учуралдаҥ неге ӱренедис? Кинчек этпеске турган болзоос, биске јӱк ле кинчектиҥ бойынаҥ эмес, је ого экелгедий не ле немедеҥ тууралаар керек. Соломон бу учуралдыҥ учында мындый јакару берген: «Оныҥ јолындӧӧн ууланба» (Укаа 7:25). Бого тӱҥей јӧп Укаа сӧстӧрдиҥ 5-чи бажалыгында бар: «Ол ӱй кижинеҥ ыраак тур. Оныҥ эжигине де јууктаба» (Укаа 5:3, 8). Чын ла, бис кинчекке экелгедий не ле немедеҥ тууралап турзаас, кинчек этпезис b. Је ајарыҥкай болор керек, не дезе, кезик немелер библиялык нормаларды буспай да турган болзо, кажы бир христианга тузак болуп калардаҥ айабас (Матф. 5:29, 30).

12. Иов нени эдерге шӱӱп алган? Бу оны ченелтедеҥ канайып корулаган? (Иов 31:1).

¹² Кинчекке экелгедий айалгага кирбес керек деп, бек шӱӱп алар керек. Бис Иовтыҥ теминеҥ ӱренер аргалу. Ол качан да ӱй улуска кӱӱнзеп кӧрбӧзим деп, «бойыныҥ кӧстӧриле јӧптӧжӱ тургускан». (Иов 31:1 кычырыгар.) Иов мыны качан да ундыбай јӱретен. Оныҥ учун ӱйине јаантайын чындык болгон. Бис те кинчекке экелгедий немелердеҥ кыйып јӱрер керек деп шӱӱп алар аргалу.

13. Санааларыска нениҥ учун ајарып турар керек? (Јурукты база кӧрӱгер.)

 ¹³ Биске нени сананып турганыска ајарып турар керек (Чыг. 20:17). Кезик улустыҥ санаазыла болзо, јаман санааларда, сен оны этпей ле тургаҥ болзоҥ, јаман неме јок. Је мынайып кижи бойын бойы тӧгӱндеп јат. Не дезе јастыра санааларыла јакшызынып турган кижи јастыра кӱӱнин тыҥыдып јат. Анайып ол бойы ла бойына ченелте тургузат. Је кезикте бисте јаман санаалар тӱҥей ле болордоҥ айабас. Андый да болзо, олорды сӱрӱп, бажысты јакшы санааларла толтырар керек. Ол тушта јастыра санаалар бисти удурлажып ла токтодып болбойтон јастыра кӱӱнге экелбес. А мынайып, бис бойысты уур кинчектеҥ корулаарыс (Флп. 4:8; Кол. 3:2; Иак. 1:13—15).

14. Ченелтелердеҥ коруланарга бис база нени эдер аргалу?

¹⁴ Ченелтенеҥ коруланарга бис база нени эдер аргалу? Иегованыҥ јасактарыла јӱрери биске ле тузалу деп, бир де алаҥзыбас керек. Је кезикте биске санааларыс ла кӱӱнзеп турган немелерис учун Кудайдыҥ алдына уйатту болот. Андый да болзо, санааларысты ла кӱӱнисти сулуктаарга албаданып турзаас, Кудай биске бойыныҥ амырын сыйлаар. А бу эҥ ле баалу сый болуп јат.

15. Јакшыны сӱӱри кинчек этпеске канайып болужар?

¹⁵ Биске санааларысты ару тударга албаданар керек. Јаманды кӧрӧр кӱӱнис јок болорго ло јакшыны сӱӱрге ӱренип алзаас, чын керектер эдип јӱрерге ле кинчекке экелгедий керектердеҥ кыйып јӱрерге јеҥил болор (Ам. 5:15). Анайда ок кинчекке экелгедий айалга боло берзе, нени эдетенин билер болорыс.

16. Кӧгӱс керектер бисти јастыра санаалардаҥ канайып корулайт? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁶ Ару санаалу болорго биске нени эдер керек? Биске кӧптӧдӧ кӧгӱс керектерде туружар керек. Темдектезе, бис јуунныҥ туштажуларында ла јарлаар иште Иегованы сӱӱндирерге кӱӱнзеп  јадыс, оныҥ да учун јаман немеге тартылбай јадыс (Матф. 28:19, 20; Евр. 10:24, 25). Анайда ок Агару Бичикти кычырып, шиҥдеп турзаас, јаманды эмес, карын, јакшыны сӱӱрге ӱренедис (Иис. Н. 1:8; Сар. 1:2, 3; 119:97, 101). Бого коштой Иисустыҥ: «Ченелтеге тӱшпеске... јаантайын мӱргӱгер» — деп айткан сӧстӧрин ундыбас керек (Матф. 26:41, ЈТ). Бис мӱргӱп турзаас, теҥеридеги Адабысла кожо болодыс. Анайып, ол бистиҥ мӱргӱӱлдеристи угуп, болужып јат ла оны сӱӱндиретен кӱӱнисти тыҥыдат (Иак. 4:8).

ОЙГУ БОЛЫГАР

17. Пётр неле тартышкан?

¹⁷ Бис кезик јастыраларыстаҥ бӱдӱнге айрылып болбостоҥ айабазыс. Оныҥ учун кезик јастыраларыс оноҥ ло ары чыгар. Пётрдыҥ темин кӧрӱп ийектер. Пётр улустаҥ коркыйла, бойыныҥ Ӱредӱчизинеҥ, Иисустаҥ, ӱч катап јана болгон (Матф. 26:69—75). Је соҥында дезе Синедрионныҥ алдында Иисус керегинде айдып турарда, оныҥ бир де коркыбай турганы кӧрӱнип јат (Ап. ижи 5:27—29). Андый да болзо, ол канча да јылдыҥ бажынаҥ, еврей улустаҥ коркып, еврей эмес улусла ажанбай барган (Гал. 2:11, 12). Бу учуралдаҥ Пётрдыҥ ойто ло коркып турганын кӧрӱп јадыс. Айдарда, Пётрдыҥ коркынчагы бӱдӱнге јоголбогон.

18. Кандый бир уйан јанысты јеҥип алган да болзоос, нени ундыбас керек?

¹⁸ Бис те мындый айалгада болуп калардаҥ айабазыс. Канайып? Кандый бир уйан јанысты јеҥип алдыс деп сананып ла ийзеес, ол тӱҥей ле канча да ӧйдӧҥ чыгып келет. Бир ака мынайып куучындаган: «Порнографияны кӧрбӧгӧним он јыл болуп калган. Бу јастыра кӱӱнимди јеҥип алгам деп санангам. Је кӧрӧр болзо, ол аҥдап чыккан тынду чылап, эптӱ ӧйди кетежип отурган эмтир». Анайып, бистиҥ ака бойыныҥ јаман кылыгыла кажы ла кӱн тартыжар керек болор, керек дезе калју телекейдиҥ учы келгенче ле тартыжар керек ошкош деп аайлап ийген. Анайда ок ол аксагалдардаҥ ла ӱйинеҥ болуш сураган.

19. Јаман кылык-јаҥыстаҥ айрылгалак болзоос, канайдарыс?

 ¹⁹ Бис, байла, кандый бир јаман кылык-јаҥыстаҥ эмдигенче ле айрылып болбой турганыс. Биске не болужар? Агару Бичикте Иисустыҥ «ойгу болыгар» деген јӧбин качан да ундыбай турар керек. Бисле јаман неме болбос деп алаҥзыбай да турзаас, јаман кӱӱнисти ойгозып ийгедий айалгалардаҥ чеберленерис (1 Кор. 10:12). Анайда ок слерге не болушканын оноҥ ло ары тузаланыгар. Укаа сӧстӧр 28:14-тӧ айдылганыла: «Јаманнаҥ јаантайын тууралап јӱрген кижи ырысту» (2 Пётр 3:14).

БИСТИ КАНДЫЙ КАЙРАЛ САКЫЙТ?

20, 21. а) Ченелтенеҥ тууралаарга албаданзаас, кандый кайрал аларыс? б) Ченелтеле кӱчис јеткенче ле тартыжып турзаас, Иегова нени эдер? (2 Коринфтегилерге 4:7).

²⁰ Ченелтенеҥ тууралап јӱрери качан да калас болбос. Кинчек кижини кыска ла ӧйгӧ сӱӱнчилӱ эдет (Евр. 11:25). Је Иегованыҥ нормаларыла јӱрӱп турган кижи јаантайын сӱӱнчилӱ болот (Сар. 19:8). Нениҥ учун дезе бисти Кудай анайып јайап салган (Баш. 1:27). Оныҥ да учун јӱрӱмис Иегованы сӱӱндирип турза, ол бисти кайрал јок артыргыспас. А оныҥ кайралы — ару уйат ла јажын-чакка јӱретен ижемји — сӱреен баалу (1 Тим. 6:12; 2 Тим. 1:3; Иуда 20, 21).

²¹ Је Агару Бичикте айдылганыла, «эт-канда дезе, чине јок». Бу сӧстӧр бисте кинчектеҥ коруланар арга јок деп кӧргӱспей јат. Иегова болужарга белен. (2 Коринфтегилерге 4:7 кычырыгар.) Ол биске артыкташкан ийде-кӱч берет. Је ченелтеле бис ийде-кӱчис јеткенче ле кажы ла кӱн тартыжып јадыс. Бу бистиҥ молју. Је тартыжып тура, ийде-кӱчис јетпей барза, Кудай бистиҥ мӱргӱӱлисти угар ла болужар деп бӱдӱп јадыс (1 Кор. 10:13). Кудайыстыҥ болужыла кандый ла ченелтени ӧдӧ берерис!